นักกายอุปกรณ์คือใครกันนะ? มาไขข้อข้องใจกับฮีโร่ผู้อยู่เบื้องหลังการเคลื่อนไหว!
นักกา
ภาพจาก WeMahidol : One Day with โรงเรียนกายอุปกรณ์สิรินธร
นักกายอุปกรณ์คือใครกันนะ? มาไขข้อข้องใจกับฮีโร่ผู้อยู่เบื้องหลังการเคลื่อนไหว!
เคยสงสัยไหมคะว่าเวลาที่เราเห็นใครบางคนใส่แขนเทียม ขาเทียม หรืออุปกรณ์ช่วยพยุงต่างๆ ใครกันนะที่เป็นคนดูแลและทำสิ่งเหล่านี้ขึ้นมา? บุคคลสำคัญนั้นก็คือ นักกายอุปกรณ์ นั่นเองค่ะ วันนี้เราจะพาทุกคนไปรู้จักกับอาชีพนี้ (Prosthetist and Orthotist) ซึ่งเป็นงานสุดเจ๋งที่เกี่ยวข้องกับการดูแลและสร้างสรรค์เครื่องมือทางการแพทย์เฉพาะทาง เพื่อช่วยคืนรอยยิ้มและคุณภาพชีวิตดีๆ ให้กับใครหลายคนค่ะ
นักกายอุปกรณ์ คือใครเอ่ย? ทำความรู้จักผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
พูดง่ายๆ ก็คือ ผู้เชี่ยวชาญเหล่านี้เปรียบเสมือนวิศวกรและศิลปินผู้ออกแบบและสร้างสรรค์อุปกรณ์พิเศษๆ ให้กับร่างกายของเราค่ะ พวกเขาดูแลเรื่อง “กายอุปกรณ์เทียม” (Prostheses) หรือที่เราเรียกกันติดปากว่า “อวัยวะเทียม” นั่นเอง ไม่ว่าจะเป็นแขนเทียม ขาเทียม นิ้วเทียม เพื่อทดแทนส่วนที่ร่างกายสูญเสียไป โดยจะมีการประเมินและออกแบบอวัยวะเทียมให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคล
นอกจากนี้ พวกเขายังดูแลเรื่อง “กายอุปกรณ์เสริม” (Orthoses) หรือ “อุปกรณ์ช่วยพยุง/ดาม” ต่างๆ เช่น เข็มขัดพยุงหลัง สนับเข่า เฝือกแบบพิเศษ หรือแม้แต่แผ่นรองรองเท้าที่ออกแบบมาเฉพาะบุคคล อุปกรณ์เหล่านี้จะช่วยประคอง ป้องกัน หรือแก้ไขความผิดปกติของร่างกาย และยังช่วยให้เราเคลื่อนไหวได้ดีขึ้นอีกด้วยนะคะ การเลือกใช้วัสดุสำหรับเครื่องมือแพทย์เหล่านี้ก็เป็นอีกหนึ่งหน้าที่สำคัญของพวกเขาค่ะ
นักกายอุปกรณ์ทำอะไรบ้าง? เจาะลึกบทบาทและหน้าที่
พวกเขาไม่ใช่แค่ “ช่าง” ทำอุปกรณ์นะคะ แต่เป็นเหมือนเพื่อนคู่คิดที่ทำงานใกล้ชิดกับคุณหมอ นักกายภาพบำบัด และทีมผู้เชี่ยวชาญคนอื่นๆ เพื่อให้ทุกคนได้รับการดูแลที่ดีที่สุด หน้าที่หลักๆ ของผู้เชี่ยวชาญด้านนี้ก็คือ:
- พูดคุยและทำความเข้าใจผู้ป่วย: เริ่มจากการทำความรู้จัก พูดคุย สอบถาม และตรวจร่างกายอย่างละเอียด เพื่อให้เข้าใจความต้องการและเป้าหมายของแต่ละคนจริงๆ ก่อนเริ่มออกแบบอุปกรณ์
- ออกแบบอุปกรณ์เฉพาะคุณ: นำข้อมูลทั้งหมดมาออกแบบสิ่งที่ “ใช่” ที่สุดสำหรับคุณคนเดียวเลยค่ะ โดยคำนึงถึงการใช้งานในชีวิตประจำวันและความสบายเป็นหลัก
- สร้างสรรค์และปรับให้เป๊ะ: จะมีการลงมือสร้างอุปกรณ์ขึ้นมาจริงๆ และที่สำคัญคือต้องปรับแต่งจนกว่าจะพอดีกับร่างกาย ใส่แล้วสบาย เคลื่อนไหวได้อย่างมั่นใจ
- สอนใช้และดูแลอุปกรณ์: ไม่ใช่แค่ทำของให้แล้วจบนะคะ พวกเขาจะสอนวิธีใช้งานอย่างถูกวิธี รวมถึงวิธีดูแลรักษาอุปกรณ์คู่ใจให้อยู่กับเราไปนานๆ ด้วย
- ติดตามและดูแลกันต่อไป: คอยนัดมาเช็กอัป ดูว่าใช้งานเป็นยังไงบ้าง มีอะไรต้องปรับแก้ไหม เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องมือแพทย์นั้นช่วยให้ชีวิตดีขึ้นจริงๆ
อยากเป็นนักกายอุปกรณ์ ต้องมีคุณสมบัติอะไร? และเรียนต่อที่ไหนดี?
การจะเป็น นักกายอุปกรณ์ ได้นั้น ต้องเป็นคนที่มีหัวใจบริการ ชอบช่วยเหลือผู้อื่น และยังต้องมีความรู้ความสามารถรอบด้านเลยค่ะ ทั้งเรื่องวิทยาศาสตร์การแพทย์ ความรู้เชิงวิศวกรรมนิดๆ และมีหัวศิลปะหน่อยๆ ด้วยในการสร้างสรรค์อุปกรณ์ทางการแพทย์เหล่านี้ โดยทั่วไปจะต้องเรียนจบปริญญาตรีด้านนี้โดยตรง ซึ่งใช้เวลาเรียนประมาณ 4 ปี และอาจจะต้องสอบใบอนุญาตเพื่อประกอบวิชาชีพด้วยค่ะ สำหรับในประเทศไทย สถาบันที่เปิดสอนหลักสูตรนี้โดยตรงและเป็นที่ยอมรับในระดับสากล ที่สำคัญคือเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวในประเทศที่เปิดสอนครบวงจรตั้งแต่ระดับปริญญาตรี ปริญญาโท จนถึงปริญญาเอก ก็คือ หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชากายอุปกรณ์ โรงเรียนกายอุปกรณ์สิรินธร คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ค่ะ ที่นี่ถือเป็นแหล่งผลิตผู้เชี่ยวชาญคุณภาพเยี่ยมของเมืองไทยเลยทีเดียว (หากสนใจข้อมูลเพิ่มเติม สามารถดูได้ที่ เว็บไซต์โรงเรียนกายอุปกรณ์สิรินธร )
ทักษะเด็ดๆ ของนักกายอุปกรณ์:
- เข้าใจเรื่องร่างกายคนเราเป็นอย่างดี เพื่อการออกแบบเครื่องมือที่เหมาะสม
- เป็นนักแก้ปัญหาตัวยง คิดวิเคราะห์เก่ง
- ละเอียดรอบคอบ ใส่ใจทุกรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ของอุปกรณ์
- คุยเก่ง สื่อสารดี ทำงานเป็นทีมได้เยี่ยม
- มีใจรักบริการ เข้าอกเข้าใจผู้ป่วยที่ต้องใช้อุปกรณ์ช่วยเหลือ
- ใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีเก่งที่เกี่ยวข้องกับงาน
พวกเขาทำงานอยู่ที่ไหนกันนะ?
เราสามารถพบเจอผู้ประกอบวิชาชีพนี้ได้ตามสถานที่เหล่านี้ค่ะ:
- โรงพยาบาลทั้งของรัฐและเอกชน (ลองมองหาที่แผนกเวชศาสตร์ฟื้นฟู หรือแผนกกระดูกและข้อนะคะ)
- ศูนย์หรือคลินิกเฉพาะทางด้านนี้โดยเฉพาะ
- มหาวิทยาลัยหรือสถาบันที่สอนและวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้ (อย่างโรงเรียนกายอุปกรณ์สิรินธร ที่กล่าวไปข้างต้นก็เป็นหนึ่งในนั้นค่ะ)
- บริษัทที่ผลิตและขายอุปกรณ์ทางการแพทย์เหล่านี้
นักกายอุปกรณ์ สำคัญกับเรายังไง? บทบาทต่อคุณภาพชีวิต
นักกายอุปกรณ์เป็นคนสำคัญมากๆ เลยนะคะ เพราะพวกเขาช่วยให้เพื่อนๆ พี่ๆ น้องๆ ที่อาจจะมีความบกพร่องทางร่างกาย หรือสูญเสียอวัยวะไป สามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจและมีความสุขอีกครั้งผ่านอุปกรณ์ที่เหมาะสม ไม่ใช่แค่ช่วยให้ร่างกายเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น แต่ยังช่วยเติมเต็มกำลังใจ ให้พวกเขารู้สึกดีกับตัวเองและพร้อมที่จะออกไปทำกิจกรรมต่างๆ ในสังคมได้อย่างเต็มที่ด้วยอุปกรณ์คู่ใจ ถ้าคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังมองหาหรือมีความจำเป็นต้องใช้อวัยวะเทียมหรืออุปกรณ์เสริม อย่าลังเลที่จะปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเหล่านี้นะคะ พวกเขาพร้อมที่จะให้คำแนะนำและดูแลคุณอย่างดีที่สุดเลยค่ะ
สรุปเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับอาชีพนักกายอุปกรณ์
โดยสรุปแล้ว นักกายอุปกรณ์ ก็คือฮีโร่คนเก่งที่คอยออกแบบ สร้าง และดูแลเรื่องเครื่องมือพิเศษต่างๆ ที่ช่วยให้ร่างกายของเรากลับมาทำงานได้ดีอีกครั้ง พวกเขาทุ่มเทความรู้ความสามารถเพื่อช่วยให้ทุกคนก้าวข้ามข้อจำกัดทางร่างกาย และกลับมามีรอยยิ้มที่สดใสได้อีกครั้งด้วยสิ่งที่ประดิษฐ์ขึ้นอย่างเหมาะสม หวังว่าบทความนี้จะทำให้ทุกคนรู้จักและเข้าใจอาชีพนี้ และความสำคัญของอุปกรณ์ทางการแพทย์เฉพาะทางมากขึ้นนะคะ ถ้ามีคำถามอะไรเพิ่มเติม หรืออยากได้คำแนะนำดีๆ ลองปรึกษาคุณหมอหรือผู้เชี่ยวชาญใกล้บ้านได้เลยค่ะ พวกเขายินดีช่วยเหลือเสมอ!
