การผลิตแผ่นรองเท้าเฉพาะรายด้วยเทคโนโลยี CAD-CAM เพื่อก้าวต่อไปที่ไม่เจ็บ
มาริษา อมาตยกุล
โรงเรียนกายอุปกรณ์สิรินธร
“เท้า” เป็นอวัยวะที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับการยืน เดิน วิ่ง หรือแม้กระทั่งการทำกิจกรรมต่างๆในชีวิตประจำวัน และเมื่อมีการใช้งานในบางครั้งก็มักจะมีอาการปวดเมื่อย เจ็บเท้าในบริเวณที่มีการลงน้ำหนัก ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากรองเท้าที่สวมใส่หรือความผิดปกติของเท้าเช่น มีภาวะอุ้งเท้าแบน (Pes planus) หรือ ภาวะอุ้งเท้าสูง (Pes cavas) หรือการการใช้งานซ้ำๆ(Over using) เช่น อาการรองช้ำ หรือผังผืดใต้ฝ่าเท้าอักเสธ (Plantar fasciitis) ซึ่งส่งผลให้แรงกด(Plantar Pressure)ใต้ฝ่าเท้าไม่สม่ำเสมอ [1] ทำให้บริเวณใต้ฝ่าเท้าบางจุดรับน้ำหนักมากเกินกว่าปกติ
ในการรักษาทางการแพทย์จะรักษาโดยการทำให้เท้ามีการกระจายแรงกดใต้ฝ่าเท้าสม่ำเสมอโดยการเลือกรองเท้าที่เหมาะสมและการใช้แผ่นรองเท้าที่เหมาะสมกับเท้า ซึ่งในการผลิตแผ่นรองเท้าเฉพาะรายในปัจจุบันมีกระบวนการผลิตทั้งหมด 3 วิธี, วิธีการหล่อแบบ (Casting), วิธีการกดโฟม (Foam impression) และวิธีสแกนเท้าด้วยโปรแกรม(Computer Aid Design and Computer Aid Manufacturing (CAD-CAM)) [2]
ในปัจจุบันการผลิตแผ่นรองเท้าเฉพาะราย ใช้วิธีการกดโฟม (Foam impression) เนื่องจากสะดวกและรวดเร็วประหยัดทรัพยากรมากกว่าวิธีการหล่อแบบ(Casting) [2] แต่ในกระบวนการการผลิตด้วยการกดโฟมมีหลายขั้นตอนและใช้เวลานานโดยใช้เวลาในการผลิตโดยประมาณอยู่ที่ 3-5 ชั่วโมงต่อคู่ ทำให้มีการนำวิธีสแกนเท้าด้วยโปรแกรม(CAD-CAM) เข้ามาใช้มากขึ้น ซึ่งวิธีนี้สะดวกและใช้ระยะเวลาในการผลิตรวดเร็วโดยใช้เวลาในการผลิตโดยประมาณอยู่ที่ 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมงต่อคู่ พร้อมทั้งลดการใช้ทรัพยากรในกระบวนการการผลิต [2] จากงานวิจัยก่อนหน้าพบว่าแผ่นรองเท้าที่ผลิตโดยวิธีการสแกนเท้าด้วยโปรแกรม(CAD-CAM) มีแรงกดใต้ฝ่าเท้าผลลัพธ์ใกล้เคียงกับแผ่นรองเท้าที่ผลิตโดยวิธีการกดโฟม(Foam impression) [2]–[5] และแรงกดบริเวณใต้ฝ่าเท้ากลางอุ้งเท้ากระจายน้ำหนักได้ดีกว่า ทั้งนี้การผลิตแผ่นรองเท้าด้วยโปรแกรม(CAD-CAM)มีความแม่นยำ(Reliability) ในการออกแบบเพื่อลดจุดกดใต้ฝ่าเท้า(off-loading) มากกว่าวิธีการกดโฟม(Foam impression)และวิธีการหล่อแบบ(Casting) [2]
ด้วยเหตุนี้ CEPO (Center of Excellence for Prosthetics and Orthotics)หรือ ศูนย์แห่งความเป็นเลิศด้านกายอุปกรณ์ ที่เกิดจากความร่วมมือกันของคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล และ บริษัท Scandinavian Orthopedic Laboratory(SOL) จากประเทศสวีเดน ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านกายอุปกรณ์อันเป็นที่ยอมรับในระดับสากล CEPO ตั้งอยู่ภายในโรงเรียนกายอุปกรณ์สิรินธร ได้นำเทคโนโลยี CAD-CAM มาใช้การผลิตแผ่นรองเท้าเฉพาะราย โดยการนำเข้าโปรแกรมการผลิตจากบริษัท Paromed- Professional footcare at high level ประเทศเยอรมันที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลมากกว่า 20 ปี นอกจากการผลิตแผ่นรองเท้าเฉพาะรายยังสามารถผลิตรองเท้าแตะเฉพาะราย (Sandal) ที่เหมาะสมกับทุก Life style ของผู้ใช้งาน ซึ่งในทุกกระบวนการการผลิต การตรวจประเมินร่างกาย วิเคราะห์การเดิน การลงน้ำหนักใต้ฝ่าเท้า รวมถึงการให้คำแนะนำจะอยู่ภายใต้การดูแลของนักกายอุปกรณ์ที่มีความเชี่ยวชาญเพื่อทำให้ผู้เข้ารับบริการมั่นใจในการรักษาที่สะดวก รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ
จากการสอบถามความพึงพอใจของผู้เข้ารับบริการหลังจากได้รับแผ่นรองเท้าเฉพาะรายที่ผลิตด้วยเทคโนโลยี CAD-CAM พบว่าในด้านของอุปกรณ์มีความสวมใส่สบาย คงทน และมีความสวยงามโดยได้รับความพึงพอใจสูงสุดมากกว่า 95 เปอร์เซ็นต์
เพราะว่า “เท้า” เป็นอวัยวะที่สำคัญซึ่งถ้าเกิดความผิดปกติแล้วมักจะส่งผลต่อขา สะโพกและหลัง อย่าปล่อยไว้ให้เรื้อรัง ให้ CEPO เราดูแล
[1] Q. Fang, “Comparisons of foot pressure between teenager girls and young female adults,” Physical Activity and Health, vol. 2, no. 1, pp. 24–28, 2018, doi: 10.5334/paah.9.
[2] S. Telfer, K. S. Gibson, K. Hennessy, M. P. Steultjens, and J. Woodburn, “Computer-aided design of customized foot orthoses: Reproducibility and effect of method used to obtain foot shape,” Arch Phys Med Rehabil, vol. 93, no. 5, pp. 863–870, May 2012, doi: 10.1016/j.apmr.2011.12.019.
[3] S. W. Ki, A. K. L. Leung, and A. N. M. Li, “Comparison of plantar pressure distribution patterns between foot orthoses provided by the CAD-CAM and foam impression methods,” in Prosthetics and Orthotics International, 2008, pp. 356–362. doi: 10.1080/03093640802016159.
[4] M. D’Amico et al., “Data-driven CAD-CAM vs traditional total contact custom insoles: A novel quantitative-statistical framework for the evaluation of insoles offloading performance in diabetic foot,” PLoS One, vol. 16, no. 3 March, Mar. 2021, doi: 10.1371/journal.pone.0247915.
[5] by Alfred Gatt, C. Formosa, and N. Chockalingam, “The Foot and Ankle Online Journal The application of generic CAD/CAM systems for the design and manufacture of foot orthoses,” 2016, doi: 10.3827/faoj.2016.0903.0006.
[6] N. Tafti et al., “EFFECT of WEARING INSOLE with DIFFERENT DENSITY on STANDING and WALKING PLANTAR PRESSURE DISTRIBUTION,” J Mech Med Biol, vol. 19, no. 3, May 2019, doi: 10.1142/S0219519419500064.
