หากพูดถึงการวิจัย หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องที่ไกลตัวแต่เป็นเรื่องสำคัญมากในยุคดิจิทัลที่ก้าวกระโดดอย่างรวดเร็ว หากแต่นักวิจัยนั้นคือนักเดินทางผู้ค้นคว้าหาคำตอบ เพื่อค้นพบสิ่งใหม่พัฒนาให้เกิดสิ่งที่ดีกว่า เรามีโอกาสได้พูดคุยกับ อ.ดร.ธิดาทิพย์ วงศ์สุรวัฒน์ ที่จะมาบอกเล่าเรื่องราวที่น่าสนใจของเส้นทางนักวิจัยสู่ผู้บุกเบิกศูนย์ความเป็นเลิศด้านนาโนพอร์แห่งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่ไม่ง่ายเลย

๐ เส้นทางการเติบโตของนักวิจัย

       หลังจากเรียนจบปริญญาโทที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระหว่างที่เรียนก็ค้นพบว่ามีอีกสาขาหนึ่งที่น่าใจนั่นก็คือ “ชีวสารสนเทศ เป็นการจัดการข้อมูล Biology โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาช่วย หลังจากนั้นก็ได้ทำงานโครงการวิจัยที่ สวทช. ก็มีความรู้สึกว่าอยากทำงานวิจัยเอง ก็ได้ขอทุนรัฐบาลประเทศสิงคโปร์เพื่อไปศึกษาต่อปริญญาเอก และมีโอกาสได้ไปทำงานวิจัยที่ประเทศสหรัฐอเมริกา และค้นพบตัวตนที่แท้จริงว่ามีความสุขกับการได้ค้นคว้าหาคำตอบทางด้านงานวิจัย Biology และได้จัด Workshop ให้ความรู้แก่ชาวต่างชาติแลกเปลี่ยนความรู้ด้านงานวิจัย ระหว่างนั้นก็ได้ถูกทาบทามเป็นอาจารย์วิจัยที่ประเทศสิงคโปร์ ได้รับค่าตอบแทนค่อนข้างสูง หรือกลับมาเป็นอาจารย์ที่ประเทศไทย ซึ่งเรามีเป้าหมายในใจว่า เราอยากสร้าง Impact งานวิจัยอย่างกว้างขวาง ระหว่างที่กำลังตัดสินใจก็มีอาจารย์ท่านนึงแนะนำว่า “หากอยู่ที่ประเทศสิงคโปร์ เราจะได้ Economy of skill แต่ถ้าเราอยู่ประเทศไทย เราจะได้ Economy of scale เพราะประชากรหนาแน่น จึงเป็นจุดตัดสินใจว่าเราอยากสร้างผลงานให้เกิดคุณค่าประโยชน์สูงสุด

๐ จุดเริ่มต้นของ oxford nanopore Centre of Excellence

       เทคโนโลยีนาโนพอร์พัฒนาโดยบริษัท Oxford Nanopore Technology เป็นนวัตกรรมการถอดรหัสพันธุกรรมที่ปฏิวัติวงการจีโนมิกส์ ในการอ่านลำดับเบส DNA หรือ RNA ที่ยาวต่อเนื่องได้ไม่จำกัด ทำให้สามารถวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่ซับซ้อนได้อย่างแม่นยำ รวดเร็ว อุปกรณ์มีขนาดเล็ก และใช้งบประมาณลงทุนต่ำเมื่อเทียบกับเทคโนโลยีถอดรหัสพันธุกรรมอื่นๆ จึงคิดว่าเราจะสร้างอิทธิพลทางงานวิจัยด้วยเทคโนโลยีนาร์โนพอร์และขยายเครือข่ายให้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง โดยส่วนตัวมีความสนใจที่อยากจัดกลุ่มผู้ป่วยมะเร็งสมอง เพื่อหาทางดูแลรักษาหรือป้องกันได้อย่างถูกต้อง จึงร่วมมือกับ รศ.นพ.สิทธิ์ สาธรสุเมธี รองคณบดีฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม พัฒนาเทคโนโลยีเพื่อใช้ในการเรียนการสอน โดยใช้เครื่องมือ Min IAON มีนไอออนซึ่งสามารถวัดค่าน้ำเหลือง เลือด tissue สกัด DNA มาศึกษาค้นคว้าหาคำตอบ และด้วยศักยภาพความพร้อมของศิริราชทำให้เกิดความร่วมมือระหว่างคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล กับ Oxford Nanopore Technology ประเทศอังกฤษ จัดตั้งศูนย์ความเป็นเลิศด้านนาโนพอร์แห่งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ Oxford Nanopore Center of Excellence ณ ห้องปฏิบัติการ Long Read lab เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ปฏิบัติการด้านจีโนมิกส์ และสร้างความเชี่ยวชาญด้านชีวสารสนเทศในการวิจัยให้กับนักศึกษา นักวิทยาศาสตร์ และบุคลากรทางการแพทย์ทั้งภาครัฐและเอกชนในภูมิภาคอาเซียน

๐ เคล็ดลับ 3 คำ ที่ทำให้งานสำเร็จ และชีวิตมีความสุข

      “ล้มแล้วลุก” แล้วสู้ต่อไปให้ไกลกว่าเดิม ซึ่งชีวิตจะมีความสุขได้ ยึดหลัก 3 คำ ได้แก่ 1) สร้าง Impact เราสามารถสร้างประโยชน์ให้ผู้อื่นได้ 2) Work Life Harmony การมีเป้าหมายที่ชัดเจนจะทำให้เราทำงานอย่างมีความสุข 3) Relationship การมีความสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อนร่วมงาน Teamwork ที่ดีจะทำให้เราทำงานอย่างมีความสุข

๐ Role Model คุณลักษณะที่ดี ของการเป็นแบบอย่าง

      1) ความเป็นผู้นำ กล้าตัดสินใจ 2) ความมีน้ำใจ ให้โดยไม่หวังผลตอบแทน 3) การเรียนรู้ของการเป็นอาจารย์และนักลงทุนที่ดี ที่พร้อมสนับสนุนลูกศิษย์และช่วยเหลือผู้ที่ต้องการได้รับโอกาสจากเรา ให้เขาได้เติบโตในวันข้างหน้า