การวิจัยในรูปแบบของ Randomized Controlled Trial เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของการใส่ท่อพลาสติกข้างเล็บในการรักษาผลข้างเคียงของเล็บที่เกิดจากยารักษามะเร็ง Epidermal Growth Factor Receptor (EGFR) inhibitor
: Efficacy and safety of nail gutter therapy and topical timolol for treating EGFR inhibitor-induced nail changes: A randomized, single-blind, intraindividual study
ศ.พญ.ลีนา จุฬาโรจน์มนตรี
ภาควิชาตจวิทยา
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล
Epidermal Growth Factor Receptor (EGFR) คือ ตัวรับชนิดหนึ่งที่พบบนผิวเซลล์ ทำหน้าที่สำคัญในการควบคุมการเจริญเติบโต การแบ่งตัว การเคลื่อนที่ การสร้างหลอดเลือดใหม่ รวมถึงการตายของเซลล์ ตัวรับ EGFR พบได้ในเซลล์หลายชนิด เช่น เซลล์ผิวหนัง เซลล์เยื่อบุทางเดินหายใจ เซลล์เยื่อบุในระบบสืบพันธุ์ เซลล์ในไต ตับ และตับอ่อน เป็นต้น ในภาวะที่มีการแสดงออกหรือการทำงานที่มากผิดปกติของ EGFR กระบวนการควบคุมการเจริญเติบโตของเซลล์เหล่านี้จะเกิดความผิดปกติและสัมพันธ์กับการเกิดโรคมะเร็ง จากผลการศึกษาวิจัยพบว่า ยามุ่งเป้ายับยั้งการทำงานของ EGFR (ซึ่งเรียกว่า “EGFR inhibitors”) มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งตับอ่อน มะเร็งปอด มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งตับและท่อน้ำดีของตับ เป็นต้น โดยยา EGFR inhibitors มีผลช่วยชะลอการลุกลามของโรคและยืดระยะเวลาการมีชีวิตอยู่ของผู้ป่วยได้อย่างมีนัยสำคัญในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดแบบมาตรฐานแล้ว
อย่างไรก็ตามเนื่องจากตัวรับ EGFR มีอยู่มากที่บริเวณเซลล์ผิวหนัง ดังนั้นการใช้ยากลุ่ม EGFR inhibitors จึงมักทำให้เกิดผลข้างเคียงทางผิวหนัง เช่น ตุ่มหนองบริเวณใบหน้าและร่างกาย ผิวแห้งคันอักเสบ ผมร่วง ขนตายาว และการอักเสบบวมแดงของเนื้อเยื่อบริเวณขอบเล็บ ซึ่งผลข้างเคียงเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเป็นอย่างมาก
ปัจจุบันการรักษาภาวะอักเสบบวมแดงของเนื้อเยื่อบริเวณขอบเล็บที่เกิดจากยา EGFR inhibitors ทำได้หลายวิธี เช่น การทายาสเตียรอยด์ การทาหรือรับประทานยาปฏิชีวนะ การแต้ม silver nitrate การพ่นไนโตรเจนเหลว หรือการหยอดยาต้านเบต้าเพื่อลดการเจริญของเนื้อเยื่อข้างเล็บ ฯลฯ ในปี พ.ศ. 2565 Agematsuและคณะฯ ได้มีการศึกษาแบบไม่ควบคุมทำการใส่ท่อพลาสติกข้างเล็บ (nail gutter) ในผู้ป่วย 11 ราย ที่มีภาวะเล็บผิดปกติเนื่องจากยา EGFR inhibitors ร่วมกับการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ ผลปรากฏว่า การใส่ท่อพลาสติกข้างเล็บร่วมกับวิธีอื่นๆ มีอัตราประสบความสำเร็จในการรักษาสูงถึง 82% โดยทำให้ผู้ป่วยหายเจ็บปวดได้อย่างรวดเร็วและก้อนเนื้อเยื่อข้างเล็บมีขนาดเล็กลง แต่เนื่องจากการศึกษานี้ทำในผู้ป่วยจำนวนน้อยและการรักษาร่วมด้วยวิธีการอื่นๆ ไม่มีการควบคุม จึงทำให้การประเมินประสิทธิภาพที่แท้จริงของการใส่ท่อพลาสติกข้างเล็บในการรักษาภาวะนี้ทำได้ยาก
ทางคณะผู้วิจัยโดยมีผู้วิจัยหลัก คือ นพ.อิศรา เย็นยุวดี และ อาจารย์หลักผู้ควบคุมงานวิจัย คือ ศ.พญ.ลีนา จุฬาโรจน์มนตรี และคณาจารย์ในภาควิชาตจวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล จึงได้ร่วมกันทำการศึกษาวิจัยในรูปแบบของ randomized controlled trial โดยแบ่งเล็บที่มีความรุนแรงใกล้เคียงกันของผู้ป่วยคนเดียวกันด้วยวิธีสุ่มออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่ม A จะได้รับการรักษาด้วยการใส่ nail gutter ร่วมกับหยอดยาต้านเบต้า timolol วันละ 2 ครั้ง ส่วนในกลุ่ม B จะได้รับการรักษาด้วยการหยอดยาต้านเบต้า timolol วันละ 2 ครั้งและปิดพลาสเตอร์หลังการหยอดยา จากนั้นผู้ประเมินจะทำการประเมินผลการรักษาในสัปดาห์ที่ 2, 4 และ 8 โดยไม่ทราบว่าเล็บใดได้รับการรักษาด้วยวิธีใด จากการศึกษาวิจัยในผู้ป่วยจำนวน 26 ราย มีผู้ป่วย 24 รายที่เข้าร่วมการศึกษาจนครบระยะเวลาที่ทำการศึกษา ผลปรากฏว่า เล็บในกลุ่ม A ได้ประสิทธิภาพที่ดีกว่าการรักษาในกลุ่ม B ในทุกช่วงเวลาของการประเมินแต่ให้ผลดีแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่ม B ในสัปดาห์ที่ 4 และ 8 อัตราการหายสนิทโดยไม่มีร่องรอยของรอยโรคเหลืออยู่เลยพบประมาณ 46% และ 58% ตามลำดับ นอกจากนี้ข้อดีที่โดดเด่นของการรักษาด้วย nail gutter คือ ทำให้ผู้ป่วยหายเจ็บปวดได้อย่างรวดเร็ว (ผู้ป่วยบางรายให้ความเห็นว่าหายเจ็บทันทีหลังการใส่ nail gutter) จากการศึกษาไม่พบผลข้างเคียงรุนแรงใดๆ มีเพียงผู้ป่วย 1 รายที่มีการระคายเคืองต่อยาหยอดแต่การระคายเคืองนั้นหายไปหลังทำการศึกษาต่อ ไม่มีผู้ป่วยรายใดที่ต้องออกจากงานวิจัยเนื่องจากผลข้างเคียง
การศึกษาวิจัยนี้ได้ถูกนำเสนอผลงานในการประชุมวิชาการ American Academy of Dermatology 2024 ที่ประเทศสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็น 1 ใน 6 งานวิจัยที่ได้รับรางวัล Everett C. Fox Memorial Award จากผู้นำเสนอทั่วโลก นอกจากรางวัลที่เป็นที่น่าภาคภูมิใจในการนำชื่อเสียงมาสู่ประเทศไทยและคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลแล้ว ทางคณะผู้วิจัยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าผลงานวิจัยนี้จะสามารถนำไปใช้ประโยชน์ให้กับผู้ป่วยได้จริงและเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับผู้ป่วยที่เกิดผลข้างเคียงจากยา EGFR inhibitors
ติดตามรับชมวิดีโอ การใส่ท่อพลาสติกข้างเล็บ Nail Gutter Method SI Derm
