การสื่อสารเป็น Soft skill ที่สำคัญในทุกยุคสมัย เพื่อแลกเปลี่ยนถ่ายทอดข้อมูลระหว่างกัน ในยุคปัจจุบันที่มีข้อมูลอย่างมากมาย การสื่อสารจากเรื่องที่มีความซับซ้อนให้กลายเป็นเรื่องที่สามารถเข้าใจได้ง่ายเป็นอีกหนึ่งทักษะที่จำเป็นในการทำงานและชีวิตประจำวัน เพื่อลดกำแพงระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร และบรรลุวัตถุประสงค์ของการสื่อสาร แม้ผู้พูดกับผู้ฟังจะอยู่ในบริบทที่แตกต่างกัน เช่น แพทย์กับผู้ป่วย ครูกับนักเรียน เป็นต้น ซึ่งการจะสื่อสารเรื่องที่ซับซ้อนให้คนเข้าใจง่ายขึ้น มีหลักการดังต่อไปนี้
- เข้าใจเรื่องที่จะสื่อสารอย่างแท้จริง เพราะการที่เราจะอธิบายเรื่องราวให้ผู้อื่นเข้าใจ ต้องเข้าใจเรื่องนั้นก่อน โดยการศึกษาเนื้อหาและหลักการของเรื่องให้ชัดเจน สรุปประเด็นสำคัญให้ได้
- รู้จักกลุ่มเป้าหมาย ว่ากลุ่มผู้ฟังของเรามีความรู้ในเรื่องนั้นหรือไม่ มีพื้นฐานแค่ไหน เพื่อปรับคำพูดให้เหมาะสมกับระดับความรู้ หลีกเลี่ยงศัพท์ยาก หรือศัพท์เทคนิค หากไม่จำเป็น
- ใช้ภาษาง่าย ไม่ซับซ้อน เหมาะกับผู้ฟัง อาจจะใช้ประโยคสั้น ๆ หรือการแทนคำศัพท์ยากด้วยคำธรรมดาที่เข้าใจง่าย
- ยกตัวอย่างหรือเปรียบเทียบ การเล่าเนื้อหาอาจจะทำให้ผู้ฟังนึกภาพไม่ออก จึงต้องมีการยกตัวอย่างประกอบเพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น การเปรียบเทียบกับสิ่งใกล้ตัว เช่น แพทย์ต้องอธิบายเรื่องความดันโลหิตสูง ให้กับผู้ป่วยที่เป็นผู้สูงอายุฟัง อาจใช้การเปรียบเทียบความดันโลหิตสูง กับท่อน้ำในบ้าน ที่หากไหลแรงเกินไป หรือมีตะไคร่น้ำอุดตัน ก็อาจจะทำให้ท่อแตก หรือมีน้ำรั่วได้ เป็นต้น
- แบ่งเรื่องเป็นส่วนย่อย หากเรื่องที่ต้องการเล่าเป็นเรื่องที่ซับซ้อน อาจแบ่งเรื่องเป็นขั้นตอน เป็นส่วน ๆ เพื่อให้ผู้ฟังค่อย ๆ คิดตาม ไปทีละส่วน
- ใช้ภาพประกอบหรือแผนภูมิ หากสามารถนำเสนอได้ ให้เปลี่ยนข้อมูลตัวเลข หรือสถิติต่าง ๆ ให้เป็นภาพหรือแผนภูมิ
- ถาม-ตอบเพื่อตรวจสอบความเข้าใจของผู้ฟัง กระตุ้นให้ผู้ฟังถามกลับ หรือลองให้ผู้ฟังอธิบายตามความเข้าใจ เพื่อตรวจสอบว่าถูกต้องหรือไม่
- ทวนซ้ำอีกครั้งแบบสรุป เป็นขั้นตอนสุดท้าย เพื่อทบทวนความเข้าใจทั้งหมดแบบสรุปประเด็นสำคัญ เน้นสาระสำคัญเพื่อให้จำได้
ทักษะการพูดเรื่องที่มีความซับซ้อนให้เข้าใจง่าย เป็นเรื่องที่สำคัญ เพราะไม่เพียงแต่ช่วยถ่ายทอดให้ผู้ฟังได้เข้าใจและรับประโยชน์อย่างเต็มที่ แต่ยังเป็นการทบทวนความรู้ของผู้พูดอีกด้วย ซึ่งเป็นทักษะที่ทุกคนควรมี และใช้ได้ในทุกสถานการณ์ เช่น เพื่อนช่วยสอนเพื่อนที่ไม่เข้าใจบทเรียน แพทย์ต้องคุยกับผู้ป่วยที่ไม่มีพื้นฐานเรื่องศัพท์ทางการแพทย์เลย อาจารย์ต้องสอนนักเรียน พ่อครัวต้องอธิบายขั้นตอนการทำอาหารที่ยากและซับซ้อน เป็นต้น หากสื่อสารได้ดี อธิบายได้เข้าใจง่าย ก็จะช่วยประหยัดเวลา ผู้ฟังบรรลุเป้าหมายตามที่ผู้พูดต้องการ ทำให้การสื่อสารจะมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ดาวน์โหลดบทความ 8 เคล็ดลับ พูดเรื่องยากให้เข้าใจง่าย
ขอขอบคุณแหล่งอ้างอิง
- https://creativetalkconference.com/speak-so-people-want-to-listen-hail-technic/
- https://medium.com/bookth/
- https://techsauce.co/saucy-thoughts/7-tips-talk-with-people-you-disagree
งานจัดการความรู้ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
ตึกอำนวยการ ชั้น 1 เลขที่ 2 ถนนวังหลัง แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ 10700
โทร. 0 2419 9009 หรือ 0 2419 9750 Email: sirirajkm@mahidol.ac.th
